فناوری نانو پارچه از تکنولوژی های جدید نانو است.قبل از ظهور این تکنولوژی، بشر نیازی به آن نمی دید ولی از زمانی که پارچه های نانو پا به بازار های جهانی گداشته اند، مردم بیشتر داشتن این نوع از پارچه را حس می کنند.
تعریف استاندارد نانو:
به طراحی، تعیین ویژگیها، تولید و کاربرد مواد، ابزار آلات و سیستمهای کنترلی در مقیاس های کوچک، نانو میگویند. هدف آن تولید مواد، ابزار و سیستمهایی با ویژگیهای بنیادی و عملکردهای جدید می باشد. پس علم نانو علمی است برای زندگی.
فناوری نانو و کاربردها
میتوان گفت افراد معدودی با فناوری نانو آشنایی دارند. چه بسا افرادی که اسم آن را هم شنیدهاند، اما در مورد کاربرد آن و اینکه در چه صنایعی استفاده میشود، اطلاعاتی نداشته باشند. اگر میخواهید در مورد نانو و کاربردهای مختلف آن بیشتر بدانید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
نانو در جهت بالا رفتن کارایی محصولات و تولیدات جدیدتری که با افزایش کیفیت همراه هستند، به وجود آمده است. به عبارتی میتوان گفت یکی از راههای رقابت تولید کنندگان پوشاک با دیگر رقبای خود، به کارگیری فناوری نانو میباشد و از تاثیرات مثبتی که این فناوری به روی منسوجات دارد، میتوان به ماندگاری خاص، نرمی، قابلیت جذب رطوبت، استحکام و … اشاره کرد.
اگر در صنعت پوشاک استفاده از این فناوری را ادامه دهند، میتواند باعث درآمد بالای صنعت پوشاک شده و در راستای بهره وری اقتصادی، شاهد عدم تأثیر نامطلوب بر محیط زیست بود.
در برگهای گیاهان مختلف، وجود نانو باعث عدم جذب آب در آن ها میشود و از قابلیت انتقال مواد غذایی از یک بخش به بخش دیگر برخوردار است و همچنین میتواند هوا و آب را در مقابل نور خورشید به مواد غذایی تبدیل سازد. وجود فناوری نانو باعث تغییرات زیادی در سبک تولیدکنندگان پوشاک شده است و میتوانند پوشاکهایی با وزن کم، کیفیت بالا و همچنین لباسهایی که در باران خیس نمیشوند، تولید کنند.
استفاده از این فناوری در منسوجات پیشرفته از جمله پوشاک مقاوم در مقابل آب و گرد و خاک و جورابهای کم بو، باعث تولید پوشاکهای هوشمندی شود که در تمام شرایط آب و هوایی رفع کننده نیاز همه باشد.اگر با گذشت زمان، مردم در جامعه به دنبال پارچههای خاص و پیشرفته هستند که ویژگیهای خاص و فوق العادهای داشته باشد، باید از فناوری نانو در این صنعت استفاده کرد.
فناوری نانو نساجی و کاربرد ها
صنعت نساجی به واسطه فناوری نانو پیشرفت زیادی کرده است. تولیدکنندگان و شرکتهای نساجی تمام تلاش خود را به کار میگیرند تا پارچه هایی را تولید کنند که توانایی تغییر ویژگیهایی آن با تغییر محیطی امکان پذیر باشد و از علائم حیاتی بدن هم مراقبت کند.
امروزه در بازار جهانی با به کاربردن فناوری نانو به تولید پارچههایی میپردازند که مقاومت بالایی در مقابل آب، چروک و هرگونه تنشی دارند. بعضی شرکتهای صنعتی، کیفیت پارچههای خود را تا حدی بالا میبرند که خاصیت ضد آبی و ضد لک بودن را داشته و چربی روی آنها به راحتی از بین رود.
فناوری نانو پارچه توانایی هوشمند کردن منسوجات را دارد و کارایی آنها را بالا میبرد. از آنجایی که محصولات تولید شده از نانو با خواص نور، گرما و انعطاف پذیری در ارتباط است، در نتیجه منسوجات زیادی میتوانند از این فناوری مطلوب بهرهمند شوند. البته در صنعت نساجی در کنار استحکام که به آن اهمیت زیادی میدهند، به موارد دیگری مانند جذب مواد، عبور یا دفع آن هم توجه شده است که میتوان به آنها به عنوان محصولات هوشمند اشاره کرد.
وقتی میگوییم لباسهای هوشمند، به این معنا نیست که باید برای شما کتاب بخوانند یا چای درست کنند، بلکه دارای قابلیت ویژهای هستند. به عبارتی میتوان گفت منسوجات هوشمند از قابلیت گرم نگه داشتن افراد در سرما و خنک نگه داشتن آنها در گرما برخوردارند. از منسوجات هوشمند در تولید پوشاک استفاده میکنند تا ایمنی، بهداشت و راحتی برای افراد فراهم شود.
مزیت های بکارگیری فناوری نانو در پوشاک
- وجود نانو در پوشاک تأثیر مثبتی در جهت ارتقا سطح بهداشت پوشاک دارد و میتوان با استفاده از این فناوری پوشاکهای ضد بو، ضد میکروب، ضد باکتری، ضد قارچ و ضد حساسیت را تولید کرد.
- میتواند از لباس در برابر پرتو نور خورشید و پرتو فرابنفش محافظت کند.
- باعث میشود که استفاده از لباس تا حد زیادی برای افراد راحت باشد؛ یعنی تولید لباسی که دفع کننده آب، ضد الکتریسیته ساکن، ضد چروک و ضد رنگ پریدگی باشد.
- وجود فناوری نانو تا حد زیادی تعرق را کنترل میکند و توانایی مدیریت رطوبت در پوشاکهای مختلف را دارد.
- با تقلب در نام های تجاری مقابله میکند.
- وجود این فناوری باعث میشود پوشاک ظاهری خلاقانه داشته باشد و بر مُد تأثیر مثبتی بگذارد.
- همچنین با استفاده از این فناوری، میتوان پارچههایی که معمولی و الیاف مصنوعی دارند را تا حد زیادی بهبود داد و نه تنها ویژگیهایی مانند رنگ، انعطاف پذیری، تنفس پذیری و وزن را از دست نمیدهند، بلکه ویژگیهای مثبت جدیدی مانند ضد آب بودن، ضد لکه بودن، ضد باکتری، ضد چروک و ضد الکتریسیته ساکن به آنها اضافه میشود.
فناوری نانو پارچه چه تاثیری بر لباسهای ضد لک دارد؟
از مواردی که در جهان به آن توجه زیادی شده است، نیاز به لباسهایی میباشد که به نگهداری نیاز نداشته باشند و یکی از عواملی که میتواند در رفع این نیاز به تولید کنندگان کمک کند، خاصیت ضد لک و دفع آب بودن پوشاک میباشد. البته برای امکان پذیر شدن خاصیت ضد لک و دفع آب، باید از فناوری نانو در تولید و تکمیل پارچه استفاده کرد.
اگر پارچهها با مقاومت بالا تولید شوند، امکان نفوذ قطرات مایع به درون آن وجود ندارد. مانند قطرات آب روی برگهای گیاهان که به صورت دانههای کوچک، میلغزند و هرگونه آلودگی را از بین میبرند. همچنین شما میتوانید در منزل خود روی پارچههای نخی و یا نخی_پلیمری مانند پوشاک بچهها، یونیفرمها و لباس ورزشی، که دارای لک سس گوجه، چمن، قهوه و روغن هستند، امتحان کنید و شاهد از بین رفتن لک و تنفس پارچه باشید.
حتی میتوان گفت نانو به صورت یک لایه جدا روی لباس است که هر نوع لک چای، نوشابه، سس و … را به صورت یک لایه جداکرده و از بین میبرد. پس نانو کمک کننده خوبی میتواند باشد تا دیگر نگران لک شدن لباس هایمان نباشیم. از آنجایی که مانند یک لایه عمل میکند، باعث جریان داشتن هوا در آن شده و از بو گرفتن جلوگیری میکند.
چالشها و محدودیتهای نانوپارچه
هرچند نانوپارچه بهعنوان یک فناوری پیشرفته و کاربردی در صنعت نساجی شناخته میشود، اما این تکنولوژی نیز با چالشها و محدودیتهایی همراه است. یکی از مهمترین نگرانیها، تاثیرات زیستمحیطی ناشی از تولید و دفع محصولات نانویی است. ورود نانوذرات به طبیعت میتواند تعادل اکوسیستم را برهم زده و پیامدهای غیرقابلپیشبینی برای موجودات زنده ایجاد کند. از سوی دیگر، هزینههای بالای تولید و توسعه فناوری نانو، دسترسی گسترده به آن را برای همه تولیدکنندگان دشوار کرده است. همچنین، کمبود استانداردهای جهانی مشخص برای ارزیابی ایمنی و عملکرد محصولات نانویی، نگرانیهایی را درباره سلامت مصرفکنندگان به وجود آورده است. علاوه بر این، فرآیند تولید پیچیده و نیاز به تجهیزات پیشرفته، مانعی برای گسترش سریع این فناوری در بازارهای جهانی محسوب میشود.
تأثیر استفاده از فناوری نانو در لباس زیر افراد چیست؟
از آنجایی که لباس زیر میتواند محل مناسبی برای رشد میکروارگانیسمها باشد، پس باید برای بهداشت آن اهمیت زیادی قائل شد.با فناوری نانو پارچه می توان از این مشکل جلوگیری کرد.
لباس زیر با پوست انسان تماس بسیار نزدیکی دارد و به دلیل وجود رطوبت، دما و مواد غذایی که در سطح پوست است، بعد از مدت کوتاهی که از لباس زیر استفاده شد، میکروارگانیسمها زیاد میشوند و میتوان شاهد تاثیرات نامطبوعی که بر روی لباس میگذارند، از جمله بوی بد، لک، تغییر رنگ و کاهش استحکام مکانیکی پارچه بود که این آلودگیها برای شخص استفاده کننده مضر است.
ممکن است بیماری های پوستی مانند قارچ، التهاب پوستی و سوزش بدن برای فرد اتفاق افتد. در همین راستا اگر تولید کنندگان از نانو ذرات برای تولید پارچه و الیافی که برای لباس زیر نیاز است، استفاده کنند میتواند از میکروبها و باکتریها جلوگیری کند. همچنین نانو خاصیت ضد باکتریایی بالایی دارد.
شرکتهای فعال در حوزه کاربرد فناورینانو در صنعت نساجی:
طبق گزارشهای اخیر، بیش از 300 شرکت نساجی از 35 کشور جهان، در زمینه تولید محصولات مبتنی بر فناوری نانو فعالیت میکنند. در حال حاضر، بیش از 500 نوع منسوجات نانویی در بازار جهانی عرضه شده که شامل لباسهای ضدآب، ضدلک، ضدباکتری و همچنین پارچههای هوشمند با قابلیت تنظیم دما هستند. بر اساس برآوردهای سال 2024، بازار جهانی نانوپارچهها به ارزشی بالغ بر 15 میلیارد دلار رسیده و پیشبینی میشود این رقم تا سال 2030 با نرخ رشد سالانه 10 درصد افزایش یابد. این آمار نشاندهنده افزایش استقبال تولیدکنندگان و مصرفکنندگان از فناوری نانو در صنایع نساجی است و اهمیت اقتصادی و کاربردی این فناوری را بهخوبی برجسته میسازد.