ایزوگام نوعی عایق رطوبتی پیش‌ساخته یک فناوری پیشرفته در عایق‌سازی، در دهه‌های اخیر تحول بزرگی در صنعت ساخت و ساز ایجاد کرده است. این فناوری ابتدا در کشورهای توسعه‌یافته معرفی شد و به تدریج به سایر کشورها نیز گسترش یافت. هدف اصلی از تولید ایزوگام، ایجاد یک روش موثر و اقتصادی برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به سازه‌ها بود. با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی، مواد اولیه و فرآیندهای تولید ایزوگام نیز بهبود یافتند، که این امر منجر به افزایش کیفیت و عمر مفید این محصولات شد.
تعریف
ایزوگام پوشش مقاومی از قیرو الیاف مصنوعی، در واقع نام تجاری نوعی عایق آماده (پیش‌ساخته) ضدآب است که از لایه‌های مختلف مواد ساخته شده است. این محصول برای محافظت از سطوح مختلف در برابر نفوذ آب و رطوبت به کار می‌رود. ایزوگام به صورت رول‌های آماده تولید و عرضه می‌شود که بر روی سطوح مختلف مانند پشت‌بام‌ها، دیوارها و پی‌ها نصب می‌شود.
تاریخچه
ایزوگام، به عنوان یک راهکار مدرن برای عایق‌بندی، تاریخچه‌ای جالب و پر ماجرا دارد. استفاده از مواد عایق‌بندی برای محافظت در برابر نفوذ آب به ساختمان‌ها و سازه‌ها، قدمتی طولانی به دوران باستان دارد. در کاوش‌های باستان‌شناسی، شواهدی از کاربرد قیر و خاک رس در ساخت عایق‌های رطوبتی یافته شده است. این ترکیب شامل قیر معدنی پخته شده و خاک رس با دانه‌های ریز بوده و در دوره ایلامی برای عایق‌بندی و ملات به کار می‌رفته است.
اما ایزوگام به شکل امروزی خود به عنوان یک محصول صنعتی در نیمه دوم قرن بیستم توسعه یافت. نخستین استفاده از این نوع عایق‌بندی در ایتالیا صورت گرفت و خطوط تولید آن بعدها در ایران به کار گرفته شد. نام “ایزوگام” از دو بخش “ایزو” و “گام” تشکیل شده است. “ایزو” (iso) که به معنای عایق کردن یا جدا کردن است، از ریشه فرانسوی “isole” آمده و معادل انگلیسی آن “isolate” می‌باشد. “گام” (gam) نیز به معنای گردآوری و جمع‌آوری است.
ایزوگام در دهه ۱۳۵۰ هجری شمسی وارد ایران شد و به سرعت جایگزین روش‌های سنتی مانند قیر و گونی گردید. این محصول به خاطر ویژگی‌های برجسته‌اش، به سرعت در صنعت ساختمان‌سازی محبوب شد و به یکی از مصالح اساسی در این حوزه تبدیل شد.
مواد تشکیل دهنده ایزوگام
ایزوگام یک پوشش مقاوم در برابر آب و شرایط جوی است که از ترکیب دقیق چندین ماده اولیه ساخته می‌شود. فرآیند تولید این محصول به گونه‌ای طراحی شده که ویژگی‌های مناسب برای استفاده در پوشش سقف‌ها و سطوح مختلف را فراهم می‌کند. در ادامه مواد تشکیل‌دهنده ایزوگام را معرفی می‌کنیم:
- قیر: قیر اصلی‌ترین ماده در تولید ایزوگام است. این ماده به دلیل خاصیت ضدآب بودن خود، نقش مهمی در عملکرد ایزوگام دارد. قیر به صورت جامد و نیمه‌جامد در طبیعت یافت می‌شود و از پالایش نفت خام به دست می‌آید. این ماده به عنوان عامل اصلی چسبندگی و انعطاف‌پذیری عمل می‌کند.
- پلی‌استر: پلی‌استر یکی دیگر از مواد اصلی در تولید ایزوگام است. این ماده به عنوان یک لایه مقاوم در برابر حرارت و فشار عمل می‌کند و باعث افزایش دوام ایزوگام می‌شود. این ماده به دوام و مقاومت ایزوگام در برابر اشعه UV و تغییرات دما کمک می‌کند.
- الیاف شیشه: الیاف شیشه در تولید ایزوگام به عنوان تقویت‌کننده استفاده می‌شوند. این الیاف باعث افزایش مقاومت مکانیکی و عمر مفید ایزوگام می‌شوند.
- پلاستیک: پلاستیک نیز به عنوان یکی از مواد مهم در تولید ایزوگام مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده به عنوان یک لایه محافظ عمل می‌کند و از نفوذ آب به داخل ساختار ایزوگام جلوگیری می‌کند.
انواع ایزوگام
ایزوگام با توجه به مواد تشکیل‌دهنده و تعداد لایه‌های به کاربرده‌شده در آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. این لایه‌ها عبارتند از؛ لایهٔ پلی‌اتیلن (polyethylene film) یا پودر معدنی(mineral powder) یا فویل آلومنیوم (aluminum foil)، الیاف شیشه یا تیشو (tissue)، لایه الیاف پلی‌استر (polyester)، مواد افزودنی ویژه مانند قیر و پلیمر، لایهٔ پلی‌اتیلن (polyethylene film)
- ایزوگام‌های مبتنی بر بیتومن: این نوع ایزوگام از بیتومن به عنوان ماده اصلی استفاده می‌کند و دارای مقاومت بالایی در برابر آب و رطوبت است. این نوع ایزوگام برای مناطقی با بارش زیاد مناسب است.
- ایزوگام‌های پلیمری: ایزوگام‌های پلیمری از مواد پلیمری ساخته شده و دارای انعطاف‌پذیری و مقاومت بالایی هستند. این نوع ایزوگام معمولاً برای مناطقی با تغییرات دمایی زیاد مورد استفاده قرار میگیرد.
- ایزوگام تک لایه: ایزوگام تک لایه از یک لایه قیر و یک لایه پلی‌استر تشکیل شده است. این نوع ایزوگام برای عایق‌سازی سطوحی که تحت فشار و بار زیاد نیستند، مناسب است. ایزوگام تک لایه به دلیل وزن کم و نصب آسان، برای پروژه‌های کوچک و خانگی بسیار مناسب است.
- ایزوگام دو لایه: ایزوگام دو لایه از دو لایه قیر و دو لایه پلی‌استر تشکیل شده است. این نوع ایزوگام دارای مقاومت و دوام بیشتری نسبت به ایزوگام تک لایه است و برای استفاده در سطوحی که تحت فشار و بار زیاد هستند، مانند سقف‌ها و بام‌ها، مناسب است.
- ایزوگام با روکش آلومینیوم: ایزوگام با روکش آلومینیوم دارای یک لایه اضافی از آلومینیوم بر روی سطح خود است. این روکش باعث افزایش مقاومت ایزوگام در برابر نور خورشید و اشعه UV می‌شود. همچنین، این نوع ایزوگام دارای ویژگی‌های ضد حرارتی نیز می‌باشد که باعث کاهش دمای سطح زیرین آن می‌شود.
- ایزوگام بدون روکش: ایزوگام بدون روکش فاقد لایه اضافی محافظتی است و برای استفاده در سطوحی که نیازی به حفاظت اضافی ندارند، مناسب است. موارد مصرف این نوع ایزوگام بیشتر شامل سرویس های بهداشتی، پی ساختمان و نظیر آن است که در معرض نور آفتاب قرار ندارد چرا که مقاومت آن نسبت به نوع قبلی کمتر است.
- ایزوگام با روکش سنگریزه: از این نوع ایزوگام اماکنی و محل هایی استفاده می‌شود که تردد و حمل و نقل در آن بیشتر صورت میگیرد، چراکه روکش آن جلوه بصری زیبا ای به محیط می بخشد.
- ایزوگام دمیده: ایزوگام دمیده نوعی ایزوگام است که در فرآیند تولید آن از هوا به عنوان عامل پف‌زا استفاده می‌شود. این نوع ایزوگام دارای ساختاری سبک‌تر و مقاوم‌تر در برابر حرارت است.
کاربردهای ایزوگام
ایزوگام، به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا، به عنوان یک عایق رطوبتی ایده‌آل در موارد متعددی مانند پشت بام‌ها، نمای ساختمان، استخرها، مخازن آب، پی‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. این محصول که در برابر شرایط جوی مختلف و تغییرات دمایی مقاوم است، کاربردهای گسترده‌ای در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی دارد. در ادامه به موارد پرکاربرد ایزوگام می‌پردازیم:
پشت‌بام
ایزوگام یکی از مهم‌ترین عایق‌های رطوبتی است که بیشترین استفاده از آن در پشت بام‌ها مشاهده می‌شود. در فصل زمستان و هنگام بارش برف و باران، نم و رطوبت می‌تواند به داخل خانه‌ها نفوذ کند و باعث نم‌زدگی و زرد شدن سقف شود، که این مسئله می‌تواند خسارات زیادی را به همراه داشته باشد.
سرویس‌های بهداشتی و حمام
کاربرد دیگر ایزوگام، در سرویس‌های بهداشتی نظیر حمام و دستشویی است. به دلیل تماس مداوم این فضاها با آب، نصب ایزوگام در آن‌ها بسیار رایج است. این عایق رطوبتی به علت نصب آسان و کمترین میزان کثیف‌کاری، جایگزین عایق قیرگونی در تمام بخش‌های ساختمان شده است.
دیوارهای خارجی ساختمان
یکی دیگر از کاربردهای ایزوگام، استفاده از آن در عایق‌کاری دیوارها است. دیواری که ایزوگام روی آن نصب می‌شود می‌تواند بخشی از دیوار سرویس بهداشتی یا دیوارهای خارجی ساختمان باشد.
روف‌گاردن
بام سبز یا باغ‌بام یا روف گاردن یک ایده جدید برای ایجاد فضای سبز در خانه‌ها است. برخی رستوران‌ها و کافه‌ها نیز با ایجاد روف گاردن تلاش می‌کنند تا فضایی متفاوت برای مشتریان فراهم کنند. اما این موضوع همیشه با چالش‌هایی همراه بوده است. وقتی صحبت از کاشت گل و گیاه و چمن در فضای پشت بام و بالکن می‌شود، باید به عوامل زیادی توجه کرد. یکی از مهم‌ترین این عوامل، عایق‌بندی کامل فضا برای جلوگیری از نفوذ نم و رطوبت است. اجرای ایزوگام روف گاردن نیاز به زیرسازی و روش‌های خاصی دارد.
بلندمدت و مزایای متعددی که این فناوری به همراه دارد، این هزینه به مرور زمان جبران خواهد شد. همچنین، نیاز به تخصص در نصب این عایق‌ها ممکن است یک چالش محسوب شود، اما با ارائه آموزش‌های مناسب و رعایت دستورالعمل‌های اجرایی، این مشکل نیز قابل حل است.