گروت چیست و چگونه در پروژههای ساختمانی استفاده میشود؟
گروت به عنوان ملات منبسط شونده با پایه سیمان یا اپوکسی، افزایش حجم کنترلشده ایجاد میکند تا مقاومت فشاری بالایی در فونداسیون و بیس پلیت صفحه ستون فراهم کند. این ماده با افزودن روان کننده، نقش ترمیم کننده بتن را ایفا میکند و برای کاشت میلگرد، بولت و آب بندی اطراف ماشین آلات سنگین ایدهآل است.
گروت مادهای سیال و منبسط شونده است که از ترکیب سیمان، آب و افزودنیهای روان کننده ساخته میشود. این ملات برای پر کردن فضای خالی زیر صفحه ستون و بیس پلیت استفاده میشود تا بار بهطور یکنواخت به فونداسیون منتقل شود. مقاومت فشاری بالای گروت باعث میشود در نصب ماشین آلات سنگین، کاشت میلگرد و بولت و حتی در عملیات آب بندی و ترمیم کننده بتن کارایی بالایی داشته باشد. همین ویژگیها، گروت را به یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی در پروژههای عمرانی تبدیل کرده است.
| عنوان | خلاصه اطلاعات |
|---|---|
| تعریف | ملاتی سیال و منبسط شونده مبتنی بر سیمان یا رزین (اپوکسی) برای پر کردن فضاهای خالی و تثبیت سازه. |
| ترکیب اصلی | سیمان، سنگدانه دانهبندیشده، آب، روانکننده و افزودنیهای ضدانقباض. (در گروت اپوکسی: رزین اپوکسی و هاردنر) |
| انواع | گروت سیمانی، گروت اپوکسی، گروت پلیمری (اصلاحشده). |
| خاصیت حجمی | منبسط شونده یا افزایش حجم کنترلشده برای جلوگیری از شکاف و تضمین تماس کامل. |
| مقاومت فشاری | معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ مگاپاسکال؛ برای برخی محصولات صنعتی بالاتر است. |
| روانی / خودترازی | باید روان و خودتراکم باشد تا فضای زیر بیس پلیت و صفحه ستون را پر کند. |
| ضخامت اجرا | معمولاً ۱۰–۱۰۰ میلیمتر؛ برای ضخامتهای بیشتر از گروت درشتدانه استفاده میشود. |
| نسبت اختلاط | آب پایین برای افزایش مقاومت؛ راهنمای تولیدکننده ملاک است (مثال: ۱۱–۱۵٪ وزن خشک). |
| زمان کاربری (Pot life) | معمولاً ۱۵–۳۰ دقیقه پس از اختلاط؛ بسته به دما و نوع محصول متغیر است. |
| عملآوری (کیورینگ) | آبپاشی یا گونی خیس حداقل ۷ روز برای گروت سیمانی؛ اپوکسی نیاز به سطح خشک دارد. |
| آمادهسازی سطح | پاکسازی، رفع روغن و گردوغبار، اشباع سطح بتن (برای سیمانی) و خشکسازی (برای اپوکسی). |
| کاربردهای اصلی | پر کردن زیر بیس پلیت و صفحه ستون، نصب ماشینآلات سنگین، کاشت میلگرد و بولت، ترمیم کننده بتن و آب بندی. |
| مزایا | انتقال یکنواخت بار، مقاومت فشاری بالا، جلوگیری از نفوذ آب و خوردگی، مناسب برای ماشینآلات سنگین. |
| محدودیتها و هشدار | نیاز به اختلاط دقیق، زمان کوتاه کاربری، حساسیت به شرایط محیطی و رعایت دستورالعمل عملآوری. |
| نگهداری و انبار | در بستهبندی اصلی، دور از رطوبت و دمای مناسب (۱۰–۳۰°C). برای اپوکسی از تابش مستقیم خورشید دور نگه دارید. |
| نکات ایمنی | پوشش دست و چشم، تهویه مناسب، اجتناب از تماس طولانی با گردپودر سیمان و بهرهگیری از ماسک در اختلاط. |
شناخت گروت (تعریف، ترکیب و تمایزات کلیدی)
تعریف و اجزای تشکیلدهنده
گروت سیمانی آماده از سیمان، سنگدانه سیلیسی دانهبندی شده، آب و افزودنیهای دیگر تشکیل میشود.
در حالت پودری است. بعد از ترکیب با آب، به ملات سیال و روان تبدیل میشود.
تفاوت اساسی گروت با ملات معمولی و بتن
گروت با ملات معمولی فرق دارد. ویژگی اصلیاش افزایش حجم کنترلشده و عدم جمعشدگی است. این خاصیت در ملات ماسه سیمان معمولی نیست. فضاهای خالی را کامل پر میکند.
مقاومت فشاری گروت حداقل دو برابر بتن فونداسیون است. حدود ۶۰ مگاپاسکال یا بیشتر.
از گروت برای پر کردن حفرهها و فضاهای خالی بیس پلیت استفاده میشود. ملات برای چسباندن مواد ساختمانی به کار میرود.
خواص فنی تعیینکننده (شاخصهای کیفیت)
گروت خاصیت انبساطی و ضد انقباض دارد. انقباض سیمان را جبران میکند. جلوی ترک خوردن را میگیرد. میزان انبساط پس از ترکیب با آب حدود ۲ تا ۳ درصد حجمی است.
مقاومت فشاری بالا دارد. بین ۵۰ تا ۱۰۰ مگاپاسکال. با افزودنیهای شیمیایی و سنگدانههای مقاوم به دست میآید.
روانی و خودترازشوندگی دارد. کاملاً خودتراکم است. تحت وزن خودش پخش میشود. فضاهای غیرقابل دسترسی را پر میکند.
نفوذپذیری کم دارد. در برابر آب و مواد شیمیایی مقاوم است. دوام بالایی نشان میدهد.
انواع گروت و کاربردهای تخصصی
گروتها بر اساس مواد پایه به سه دسته تقسیم میشوند.
گروت پایه سیمانی (Cementitious Grout)
تکجزئی و پودری است. پرمصرفترین نوع. از پوزولانها برای افزایش مقاومت استفاده میشود.
انواع بر اساس دانهبندی:
- ریزدانه تا ۲.۵ میلیمتر برای ضخامت کم تا ۳ سانتیمتر. زیر بیس پلیت صفحه ستون ساختمانی.
- درشتدانه تا ۵ میلیمتر یا بیشتر برای ضخامت بالاتر. زیر ماشین آلات سنگین.
کاربردها: پر کردن شکافهای ساختمان. زیر صفحه ستون و بیس پلیت. زیر پایه دکلهای برق.
گروت پایه اپوکسی (Epoxy Grout)
سهجزئی شامل رزین اپوکسی، هاردنر پلیآمین و پودر سیلیس.
مزایا: مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و خورنده. تحمل بارهای دینامیکی و ارتعاشات.
کاربردها: نصب ماشین آلات سنگین با لرزش. پر کردن ترکهای عمیق. کاشت بولت و میلگرد در سطوح افقی و عمودی.
گروت پلیمری (Polymer Modified Grout)
نوعی گروت سیمانی با مواد پلیمری. معمولاً دوجزئی.
مزایا: مقاومت کششی و خمشی بالا. سایشی مقاوم. خاصیت آب بندی خوب.
کاربردها: لایه ترمیم کننده بتن. تعمیر بتن. محیطهای خورنده یا نزدیک دریا.
کاربردهای اصلی گروت در پروژههای عمرانی
گروت در پروژههای ساختمانی، عمرانی و صنعتی برای تثبیت، تقویت و پرکردن فضاهای خالی استفاده میشود.
انتقال بار و تثبیت (مهمترین کاربرد)
- زیر بیس پلیتها (صفحات ستون): گروت فضای خالی زیر بیس پلیتها را پر میکند تا بار فشاری ستون به صورت کامل و یکنواخت به فونداسیون منتقل شود. این کار از تمرکز تنش در یک نقطه و آسیب به سازه جلوگیری میکند.
- نصب ماشینآلات سنگین: گروت برای زیرسازی فونداسیون ماشینآلات غولپیکر صنعتی، ژنراتورها و ریلها ضروری است. با استفاده از گروت، تراز بودن بسیار دقیق تجهیزات تضمین میشود و ارتعاشات و نیروهای دینامیکی وارده جذب میشوند.
- برینگ پلها: در زیر بلبرینگهای پلها از گروت استفاده میشود تا پایداری و اتصال مناسب عرشه پل به پایهها برقرار شود.
ترمیم و تقویت سازه
- پر کردن حفرهها و ترکها: گروت انواع حفرهها، شکافها و ترکهای عمیق در سازههای بتنی را پر میکند. این کار به خصوص برای رفع کرمخوردگی بتن و بازگرداندن مقاومت سازه حیاتی است.
- کاشت میلگرد و بولت: برای ایجاد اتصالات قوی و مطمئن، میلگردها و بولتها با استفاده از گروت در بتن کاشته میشوند.
سایر کاربردها
- پر کردن فضای خالی اطراف شمعها: گروت فضای اطراف شمعهای ساختمانی را پر میکند تا آنها را در خاک تثبیت کند.
- داکت کابلهای پیشتنیده: در داکت کابلهای پیشتنیده، از گروت برای محافظت از کابلهای فولادی در برابر خوردگی و انتقال صحیح نیرو استفاده میشود.
روشهای اجرا و نکات فنی گروتریزی (آمادهسازی تا عملآوری)
رعایت نکات اجرایی در گروتریزی برای رسیدن به مقاومت مطلوب و پر شدن کامل فضاها بسیار مهم است.
آمادهسازی سطح
- تمیزکاری: سطوح باید از هرگونه آلودگی روغنی، خاک و گرد و غبار پاک شوند. استفاده از پمپ باد برای تمیزکاری توصیه میشود.
- اشباعسازی: سطوح بتنی باید از چند ساعت قبل با آب اشباع شوند. این کار از خشک شدن سریع گروت سیمانی جلوگیری میکند. آبهای اضافی باید قبل از شروع کار جمعآوری شوند. برای گروت اپوکسی، سطح باید کاملاً خشک باشد.
اختلاط و ساخت گروت
- نسبت آب: رعایت میزان آب مصرفی بسیار مهم است. هرچه آب کمتری مصرف شود، مقاومت فشاری بیشتر میشود. نسبت استاندارد آب معمولاً بین ۱۱ تا ۱۵ درصد وزن پودر خشک است (حدود ۳ لیتر آب برای کیسه ۲۵ کیلوگرمی).
- روش ترکیب: ۸۰ درصد آب مورد نیاز را درون سطل بریزید، سپس پودر را به آرامی اضافه کنید و با همزن دریلی حداقل سه دقیقه هم بزنید. پس از سفت شدن، ۲۰ درصد آب باقیمانده را اضافه کنید.
- زمان کاربری: گروت آماده شده باید سریعاً (حداکثر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه) مصرف شود. تأخیر در استفاده باعث از بین رفتن خاصیت منبسط شونده و کاهش مقاومت آن میشود.
روشهای گروتریزی و اجرا
- انواع روشها:
- گروت سیال (روان): این روش برای پر کردن حفرههای مسدود و غیرقابل دسترسی است که گروت به صورت خودکار جایگذاری میشود.
- ملات خشک: در این روش، از نیروی تراکمی برای جایگذاری استفاده میشود.
- نکات اجرا: گروتریزی باید پیوسته و از یک نقطه انجام شود تا هوا در زیر صفحه ستون محبوس نشود.
- ضخامت: مقاطع مناسب برای گروتریزی معمولاً بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیمتر است. در ضخامتهای بالاتر از ۱۰۰ میلیمتر، استفاده از گروت درشتدانه توصیه میشود.
عملآوری (کیورینگ) و نگهداری
- عملآوری: پس از اجرا، گروت به مراقبت و عملآوری نیاز دارد. این کار با استفاده از گونی خیس یا آبپاشی، حداقل تا ۷ روز انجام میشود. این عمل از تبخیر سریع آب و پوک شدن گروت جلوگیری میکند.
- نگهداری: گروت باید دور از تابش مستقیم خورشید و در دمای مناسب (۱۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) نگهداری شود. در هوای گرم باید برای تهیه مخلوط از آب سرد استفاده کرد.
نتیجهگیری و راهنمای خرید
گروت به عنوان یک ملات با مقاومت فشاری بالا و خاصیت افزایش حجم، نقش نهادی و حیاتی در ساختمان سازی مدرن دارد. این ماده منبسط شونده و ضدانقباضی، اتصال پایدار و مقاوم بین قطعات فلزی و فونداسیون را تضمین میکند.
مهمترین عامل در انتخاب گروت، نوع پروژه، شرایط محیطی (مثل وجود مواد شیمیایی یا ارتعاشات) و مقاومت نهایی مورد نیاز است. برای پروژههای حساس مانند نصب ماشینآلات سنگین و جایی که مقاومت شیمیایی و تحمل بارهای دینامیکی بالا نیاز است، گروت اپوکسی بهترین گزینه است. همچنین برای ترمیم بتن و کاشت میلگرد نیز از این ماده استفاده میشود. در کاربردهای عمومی زیر بیس پلیتها، گروت سیمانی پرکاربردتر است.
همیشه بهتر است گروت آماده را از شرکتهای معتبر خریداری کنید. این کار احتمال خطای اختلاط در کارگاه را کاهش داده و کیفیت نهایی پروژه را تضمین میکند.
